आजच्या सोशल मीडियाच्या जगात प्रत्येकाला तरुण, सुंदर आणि नितळ त्वचा हवी असते. सेलिब्रिटींचे फोटो, आकर्षक जाहिराती आणि क्लिनिक्सच्या ऑफर्स पाहून अनेकजण 'अँटी-एजिंग' किंवा 'स्किन एजिंग' रोखणाऱ्या उपचारांकडे सहज आकर्षित होतात. त्वचेवरील सुरकुत्या घालवून तरुण दिसण्याचा मोह अनेकांना आवरता येत नाही. पण सुंदर दिसण्याच्या या इच्छेमागे एक मोठे धोक्याचे जाळे लपलेले आहे. काहीवेळा हे उपचार केवळ त्वचेसाठीच नाही, तर जीवासाठीही घातक ठरू शकतात.

'अँटी-एजिंग' ट्रीटमेंट्स म्हणजे नेमकं काय?

म्हातारपणाच्या खुणा लपवण्यासाठी किंवा त्वचेला तरुण ठेवण्यासाठी अनेक प्रकारच्या ट्रीटमेंट्स केल्या जातात. त्यापैकी काही प्रमुख उपचार खालीलप्रमाणे आहेत:

बोटॉक्स (Botox): चेहऱ्यावरील स्नायूंना तात्पुरते रिलॅक्स करून सुरकुत्या कमी करण्यासाठी हे इंजेक्शन दिले जाते.

फिलर्स (Fillers): चेहऱ्यावरील खड्डे भरण्यासाठी, ओठ मोठे करण्यासाठी किंवा त्वचेला फुगीरपणा देण्यासाठी हे इंजेक्शन वापरले जाते.

केमिकल पील्स (Chemical Peels): त्वचेचा वरचा थर काढण्यासाठी विशिष्ट प्रकारच्या रसायनांचा वापर केला जातो, ज्यामुळे त्वचा उजळ दिसते.

लेझर थेरपी (Laser Therapy): लेझर किरणांच्या मदतीने त्वचेवरील डाग, सुरकुत्या आणि अनावश्यक केस काढले जातात.

मायक्रोनीडलिंग (Microneedling): लहान सुयांच्या मदतीने त्वचेवर सूक्ष्म छिद्रे पाडून नवीन त्वचा येण्यास मदत केली जाते.

हे सर्व उपचार तात्पुरते सौंदर्य नक्कीच देतात, पण जर ते चुकीच्या पद्धतीने केले गेले, तर त्याचे परिणाम गंभीर असू शकतात.

हे उपचार जीवघेणे का ठरू शकतात?

१. बोगस डॉक्टर आणि अनधिकृत क्लिनिक: सध्या अनेक ठिकाणी लहान-मोठे ब्युटी क्लिनिक उघडले आहेत, ज्यांच्याकडे अधिकृत परवाना नसतो. अशा ठिकाणी अनुभव नसलेल्या लोकांकडून उपचार केले जातात. चुकीच्या ठिकाणी किंवा चुकीच्या प्रमाणात इंजेक्शन दिल्यास चेहऱ्याचे स्नायू कायमचे खराब होऊ शकतात, चेहरा वाकडा होऊ शकतो किंवा दृष्टीवरही परिणाम होऊ शकतो.

२. केमिकल्सचा धोका आणि ऍलर्जी: बोटॉक्स आणि फिलर्समध्ये वापरली जाणारी रसायने प्रत्येकाच्या शरीराला मानवतीलच असे नाही. यामुळे गंभीर ऍलर्जिक रिऍक्शन येऊ शकते. यात त्वचेवर सूज येणे, तीव्र खाज सुटणे, श्वास घेण्यास त्रास होणे, रक्तदाब अचानक कमी होणे यांसारखे धोके असतात. काही गंभीर प्रकरणांमध्ये रुग्णाचा मृत्यू झाल्याच्या घटनाही घडल्या आहेत.

३. त्वचेचे कायमचे नुकसान: केमिकल पील्स किंवा लेझर थेरपी करण्यापूर्वी त्वचेची योग्य तपासणी केली नाही, तर त्वचा जळू शकते. त्वचेवर कायमचे काळे डाग पडू शकतात किंवा त्वचा पूर्वीपेक्षा जास्त संवेदनशील (Sensitive) होऊ शकते.

४. इन्फेक्शनचा गंभीर धोका: उपचारांसाठी वापरली जाणारी उपकरणे आणि सुया जर स्वच्छ आणि निर्जंतुक नसतील, तर त्वचेत जंतुसंसर्ग होऊ शकतो. हा जंतुसंसर्ग रक्तात पसरल्यास 'सेप्सिस'सारखा गंभीर आजार होऊ शकतो, जो जीवघेणा ठरू शकतो.

तज्ज्ञ काय म्हणतात?

प्रसिद्ध त्वचारोगतज्ज्ञांच्या मते, "कोणतीही स्किन ट्रीटमेंट घेण्यापूर्वी तुमच्या त्वचेचा प्रकार, तुम्हाला असलेली ऍलर्जी आणि तुमचा वैद्यकीय इतिहास तपासणे अत्यंत आवश्यक आहे. केवळ जाहिरात बघून किंवा दुसऱ्या कोणाचे पाहून उपचार घेणे म्हणजे स्वतःच्या जिवाशी खेळण्यासारखे आहे."

सुरक्षिततेसाठी ही काळजी नक्की घ्या:

नेहमी प्रमाणित आणि अनुभवी त्वचारोगतज्ज्ञांकडूनच (Dermatologist) उपचार घ्या.

उपचार घेण्यापूर्वी त्याबद्दलची संपूर्ण माहिती मिळवा आणि त्याचे संभाव्य दुष्परिणाम (Side Effects) समजून घ्या.

स्वस्तात उपचार देणाऱ्या किंवा परवाना नसलेल्या क्लिनिकच्या मोहात पडू नका.

तुमच्या मनात असलेल्या सर्व शंका डॉक्टरांना विचारा आणि समाधान झाल्यावरच पुढचे पाऊल उचला.

शेवटी, तरुण दिसणे ही वाईट गोष्ट नाही, पण त्यासाठी आरोग्याशी तडजोड करणे चुकीचे आहे. तुमची त्वचा केवळ सुंदर नाही, तर निरोगी असणे हे जास्त महत्त्वाचे आहे. कारण खरे सौंदर्य हे निरोगी असण्यातच दडलेले असते.