गोड पदार्थ खायला जवळपास सगळ्यांनाच आवडतात. पण तुम्ही कधी अनुभवले आहे का की, गोड खाल्ल्यानंतर लगेचच झोप येऊ लागते? अनेकांना हे केवळ एक गैरसमज वाटतो, पण यामागे काही वैज्ञानिक कारणे आहेत. गोड खाल्ल्यानंतर रक्तातील साखरेची पातळी वाढते, ज्यामुळे शरीरात काही हार्मोनल बदल होतात आणि सुस्तपणा येतो. चला तर, यामागील खरी कारणे सविस्तरपणे जाणून घेऊया.

1. वाढलेली ब्लड शुगर आणि इन्सुलिन

मिठाईमध्ये जास्त प्रमाणात साखर असते. गोड खाल्ल्यानंतर शरीरातील रक्तातील साखर अचानक वाढते. या वाढलेल्या साखरेला नियंत्रित करण्यासाठी शरीर इन्सुलिन नावाचं हार्मोन सोडतं. इन्सुलिन साखरेला पेशींमध्ये घेऊन जाऊन ऊर्जेमध्ये रूपांतरित करतं. या प्रक्रियेसोबतच, मेंदूमधील असे हार्मोन वाढतात जे तुम्हाला आराम आणि झोप आल्यासारखं वाटायला लावतात.

2. सेरोटोनिन हार्मोनची भूमिका

आरोग्य तज्ज्ञांनुसार, गोड खाल्ल्यावर रक्तातील ट्रिप्टोफॅन नावाच्या अमिनो ॲसिडचं प्रमाण वाढतं. हे ट्रिप्टोफॅन मेंदूत जाऊन सेरोटोनिन नावाच्या न्यूरोट्रान्समीटरमध्ये बदलतं. सेरोटोनिनमुळे मूड चांगला राहतो आणि आराम मिळतो. हा हार्मोन मेलाटोनिन हार्मोनच्या निर्मितीलाही चालना देतो, जो झोपेचं नियमन करतो. म्हणूनच गोड खाल्ल्यावर शांत वाटतं आणि झोप येऊ लागते.

3. ब्लड शुगर क्रॅश आणि थकवा

गोड खाल्ल्यानंतर रक्तातील साखरेची पातळी जितक्या वेगाने वाढते, तितक्याच वेगाने ती खाली येते. यालाच ‘ब्लड शुगर क्रॅश’ म्हणतात. जेव्हा रक्तातील ग्लुकोजची पातळी अचानक खाली येते, तेव्हा शरीर खूप थकून जातं आणि सुस्त वाटू लागतं. या थकव्यामुळेही झोप येते. त्यामुळे गोड खाल्ल्यानंतर येणारी झोप ही शरीरातील ऊर्जेच्या चढ-उतारांमुळेही येते.

4. पचनक्रियेवरील ताण

गोड पदार्थ खाल्ल्यावर शरीर ते पचवण्यासाठी जास्त ऊर्जा खर्च करतं. पचन होत असताना, रक्ताभिसरण पचनसंस्थेकडे जास्त होतं आणि मेंदूकडे कमी. यामुळे मेंदूला सुस्त वाटतं आणि झोप येऊ लागते. म्हणूनच, जेवण झाल्यावर किंवा गोड खाल्ल्यावर लगेचच आराम करण्याची इच्छा होते.

यावर उपाय काय?

1. गोड खाल्ल्यावर लगेच झोप येण्यापासून वाचण्यासाठी गोड पदार्थ कमी प्रमाणात खा.

2. आहारात फायबर आणि प्रोटीन असलेले पदार्थ जास्त घ्या, ज्यामुळे ब्लड शुगर नियंत्रणात राहते.

3. गोड खाल्ल्यानंतर थोडं चालणं किंवा हलका व्यायाम केल्यास मदत होते.

4. दिवसभर पुरेसं पाणी प्या आणि झोपेचं वेळापत्रक नियमित ठेवा.

जर तुम्ही वारंवार गोड खाऊन झोपत असाल, तर ते तुमच्या आरोग्यासाठी हानिकारक ठरू शकतं आणि तुमच्या चयापचय क्रियेवर परिणाम करू शकतं.